Manna – Ruth, trouw door dik en dun
19 juni 2024
Trouw zijn wordt beloond.
Honderden jaren geleden was er in Israël een grote hongersnood. Elimelek uit Betlehem trok daarom met zijn vrouw Noömi en zijn twee zonen Machlon en Kiljon naar Moab, aan de andere kant van de Dode Zee. Ze bleven daar een hele tijd, en de zonen groeiden op en trouwden met vrouwen uit Moab: Orpa en Ruth. Maar het ging niet goed met de familie: eerst stierf Elimelek, en even later ook allebei zijn zonen. De oude Noömi bleef alleen achter met haar schoondochters Orpa en Ruth.
Het was in die tijd voor een vrouw zonder man heel moeilijk om rond te komen. En Noömi woonde ook nog in een vreemd land en ze had dus geen familie die hen kon helpen. Daarom zei Noömi op een dag tegen haar Orpa en Ruth: ‘Ik heb besloten om terug te gaan naar mijn eigen land. Daar zal wel iemand zijn die me wil helpen. Maar jullie kunnen beter hier in Moab blijven en terug naar jullie moeders gaan. Ik kan jullie niet helpen, want ik ben zelf te arm. En als jullie meegaan met mij, kom je in een land dat vreemd is voor jullie. Zelfs onze god is een andere dan die van jullie.’
Orpa en Ruth huilden, want ze hielden veel van Noömi. Orpa zei: ‘Je hebt gelijk, Noömi. Ik ga weer naar mijn vader en moeder.’ Ze omhelsde Noömi en keerde terug naar haar familie. Maar Ruth wilde Noömi niet in de steek laten. ‘Jouw land is mijn land en jouw god is mijn god’, zei ze. ‘Ik ga met jou mee, waar je ook naartoe gaat.’ En ze ging met Noömi mee naar Betlehem. Ze kwamen daar aan in april, in de tijd van de gersteoogst.
Ruth bedacht een plan om aan wat eten te geraken. ‘Ik ga achter de maaiers aan om wat er op het veld blijft liggen te verzamelen, zodat we iets te eten hebben’, zei ze. Noömi vond het een goed idee. Dat mochten de armen altijd, al zo lang als ze zich herinnerde. Alles wat op het veld achterbleef na het maaien, was voor hen. De eerste dag kwam Ruth terug bij Noömi met een hele bussel gerst en nog een groot stuk brood.
‘Waar heb je dat gehaald?’ vroeg Noömi blij.
‘Ik was op het veld van een man die Boaz heet’, vertelde Ruth. ‘Hij was heel vriendelijk en gaf zijn knechten opdracht mij niet lastig te vallen en hier en daar wat extra te laten liggen. Tussen de middag mocht ik zelfs met hen mee-eten.’
‘Wat een geluk’, riep Noömi uit. ‘Die man is nog in de verte familie van ons. Zorg maar dat je er altijd leuk uitziet, wie weet wil hij dan zelfs met je trouwen!’
En ja hoor, dat gebeurde ook een poosje later. Toen Boaz op een nacht bleef slapen op de dorsvloer, vond hij midden in de nacht Ruth aan zijn voeten liggen. Ze vroeg om zijn bescherming. Boaz vond Ruth heel lief omdat ze zo goed voor Noömi gezorgd had en hij wilde haar graag als vrouw. Al snel kregen ze samen een zoontje: Obed.
Noömi kon haar geluk niet op. ‘God heeft mij gezegend,’ bad ze luidop, ‘eerst met mijn trouwe schoondochter Noömi, daarna met onze goede vriend Boaz en nu ook nog met mijn kleinzoon Obed! Ik ben de gelukkigste vrouw van de wereld!’
Veel later kreeg Obed een zoon die Isaï heette, en die kreeg toen hij volwassen was weer een heleboel zonen. De jongste zoon van Isaï was een heel bijzonder iemand. Hij werd koning: de grote koning David. Ruth uit Moab werd zo de overgrootmoeder van David.
Naar Ruth
Uit: Hosanna. Kinderbijbel met meer dan 150 verhalen (Kolet Janssen, ill. Roel Ottow, Van In, 2013) pag. 56
Denkvraag
Heb jij al eens ervaren dat iemand echt trouw bleef aan jou? Vertel erover.
Doe-tip
Kijk naar dit schilderij van Millet, Arenleessters. Weet je wat die vrouwen doen?
Dit schilderij van Millet laat zien hoe arme mensen na het afmaaien van het graan met de zeis, de gevallen aren mochten verzamelen. ‘Lezen’ is een oud woord voor verzamelen.
In de Bijbel (Deuteronomium 24,19-21) wordt het voorbehouden aan vreemdelingen, weduwen en wezen.
(Ter info: Het Belgische Veldwetboek van 1886 bevat een regeling over aren lezen waaraan sindsdien niet meer geraakt is (artikel 11). Aren lezen wordt voorbehouden aan bejaarden, gebrekkigen, vrouwen en kinderen onder de twaalf jaar. Het mag enkel in volledig geoogste, niet-omheinde velden en voor zover het lokaal gebruikelijk is. Het moet gebeuren met de hand tussen zonsopgang en zonsondergang.)
Aren lezen was een oude manier om voor mensen die het niet breed hadden, iets te regelen om hen te helpen. Hoe zorgen wij nu voor oude mensen, voor mensen met een handicap, voor kinderen zonder ouders, voor arme mensen uit vreemde landen? Heb jij ooit meegedaan aan een hulpactie voor mensen in problemen?
Gebed
Lieve God,
laat ons aandacht hebben voor wie hulp nodig heeft:
arme mensen, verdrietige mensen, mensen met tegenslag,
mensen die in ons land zijn aangekomen en alles hebben moeten achterlaten.
Help ons om uw trouw te laten zien aan deze mensen.
Help ons om goed en rechtvaardig te zijn.
Amen.